Biyouyumluluk testleri nedir? Neden yapılmalıdır ?

Modern tıbbi cihazlar ve protezler genellikle birden fazla malzemeden yapılır, bu nedenle belirli bir malzemenin biyouyumluluğundan bahsetmek her zaman yeterli olmayabilir.

Vücuttaki bağışıklık tepkisi ve onarım işlevleri çok karmaşık olduğundan, tek bir malzemenin tek bir hücre tipi veya doku ile ilgili biyouyumluluğunu tanımlamak yeterli değildir. Bazen, belirli bir malzemenin/ biyomedikal ürünün biyouyumlu olup olmadığını belirlemek için öncelikle ISO 10993’e veya diğer benzer standartlara uygun olarak İn Vitro test süreci başlatılır. Ancak bu testler bir malzemenin biyouyumluluğunu belirlemek için yeterli değildir bu sebeple hayvan testleri ve klinik deneyler ile cihaz güvenliği desteklenmelidir.

Biyouyumluluk Testlerinin amacı bir biyomalzemenin veya tıbbi cihazın biyolojik sistemle uyumluluğunu ölçmek ve potansiyel olarak zararlı fizyolojik etkilere sahip olup olmadığını tayin etmektir. Uygunluk değerlendirme basamaklarının en önemli parametrelerinden birisi olan Biyouyumluluk Testleri ISO 10993 Tıbbi Malzemelerin Değerlendirilmesi serisine tabiidir. Tıbbi Cihazların insanlar üzerinde fiziksel, kimyasal, mekanik, alerjik, toksik, karsinojenik reaksiyonlar vermemesi beklenmektedir. Bu etkilerin izlenmesi, belirlenmesi ve ölçeklendirilebilmesi için Biyouyumluluk testleri son derece önem arz etmektedir.

İnsan vücudu ile temas eden Sbbi cihazların, düzenleyici otoriteler taraTndan olası etkileşimler ve olası istenmeyen yan etkiler açısından test edilmesi zorunludur. Bu nedenle Sbbi cihazlar, insan vücuduna temas şekline ve temas süresine bağlı olarak farklı kategorilere ayrılmaktadır. Biyouyumluluk testleri Sbbi cihazlar için yasal onay sürecinin kriUk bir parçasıdır.

Tıbbi cihazların klinikteki performansı, amaçlanan kullanım gerekliliklerini yerine geUrmesinin yanı sıra; hasta vücuduyla temas eWği zaman içerisinde, hastada beklenmedik bir etkiye yol açması ve biyolojik açıdan uyumlu olmasıyla ölçülmektedir. Bunun yanı sıra biyouyumluluk kavramı; Sbbi cihazın hasta vücuduyla teması süresince kullanım amacında belirlenen reaksiyonlar veya çalışma mekanizması haricinde; yan etkisiz veya durağan kalması olarak tanımlanmaktadır.

Tıbbi malzemelerin Biyouyumluluk Testleri GEN162 – Sitotoksisite Testleri (ISO 10993-5)

GEN163 – SensiUzasyon TesU(ISO 10993-10, Guine Pig Max.Test (OECD TG 406)) GEN164 – İritasyon veya DerialS Reaksiyon TesU (ISO 10993-10)

GEN165 – Akut Sistemik Toksisite TesU (ISO 10993-11) GEN166 – Subakut Sistemik Toksisite (ISO 10993-11) GEN207 – Subkronik Sistemik Toksisite (ISO 10993-11) GEN208 – Kronik Sistemik Toksisite (ISO 10993-11)

GEN167 – Genotoksisite TesU – Bakteriyel Geri Mutasyon Ames TesU (ISO 10993-3 (OECD TG 471)) GEN169 – İmplantasyon TesU (ISO 10993-6)

GEN184 – Akut Oral Toksisite – Akut Toksik Sınıf Metodu (OECD TG 423) GEN194 – In vitro EpiDerm™ Deri İrritasyon TesU (OECD TG 439) GEN195 – In vitro EpiDerm Deri Korrozyon TesU (OECD TG 431)

GEN 202 – Tekrarlanan Dozda 28-gün Oral Toksisite TesU (OECD TG 407) GEN 203 – Genotoksisite TesU- İn Vitro Komet TesU

Tıbbi malzemelerin biyouyumluluk performansları ve testleri ISO 10993 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi standart serisine tabiidir. ISO 10993 standart serisi, genel olarak tüm dünyada en fazla kabul gören biyouyumluluk test referansı olsa da bazı diğer ülkelerde (örn. Çin, Amerika, Kanada gibi) biyouyumluluk test gereklilikleri birtakım çeşit farklılıklar gösterebilmektedir.

Biyomalzemeler, insan vücudundaki canlı dokuların işlevlerini yerine geUrmek veya desteklemek amacıyla kullanılan doğal ya da yapay malzemelerdirler. Bu amaca uygun olarak yeni malzemelerin gelişUrilmesi için yoğun çaba harcanmaktadır.

Yaşayan bir sisteme implante edilmek organ ve dokuların işlevlerini kısmen veya tümden üstlenmek üzere tasarlanmış biyomalzemeler; biyolojik yönden uyumlu olması, toksik ve karsinojenik olmaması, kimyasal açıdan inert ve stabil olması, yeterli mekanik kuvvete sahip olması, yoğun bir yaşama uyum gösterebilmesi, uygun ağırlık ve dansitede olması gerekmektedir. Ayrıca fiziksel, kimyasal, mekanik, termal özelliklerinin iyi bilinmesi ve doku ile allerjik, toksik, karsinojenik reaksiyon vermemesi istenmektedir.

Bu kapsamda gelişUrilen Sbbi malzemelerin insanlar üzerindeki dokulara karşı biyouyumluluk sağlayabilmeleri ancak yapılan testler sonucunda netlik kazanmaktadır.

Dünyanın her bölgesinde, Sbbi cihaz üreUcileri ürünlerinin biyouyumluluk performansını kanıtlamakla yükümlüdür. Çoklukla, Tıbbi malzemelerin biyouyumluluk performansı ISO 10993-1 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – ISO 10993-1: 2009 Bölüm 1: Bir risk yöneUm sürecinde değerlendirme ve deney standardında belirlenen cihaz sınıflandırmasına uygun olarak seçilmekte ve en genel anlamda aşağıdaki biyolojik etkilere göre değerlendirilmektedir:

Genotoksisite tesU; Sbbi cihazın, hastanın vücudunda bulunan hücrelerdeki geneUk bilgiye mutajenik, kanserojenik ve teratojenik (doğum malformasyonları) vb. herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirler; Genotoksisite tesU ISO 10993-3 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirmesi – Bölüm 3: Genotoksisite, karsinojenisite ve üreme zehirliliği için deney standardına tabiidir.

Kan uyumluluğu tesU; hastanın kan hücrelerinde Hemoliz (kan hücrelerinin parçalanması), trombus oluşumu, immün sisteme olan etkileri gibi biyolojik etkileri ölçümler.

Kan uyumluluğu tesU ISO 10993-4 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 4: Kan ile etkileşim deneylerinin seçimi standardına tabiidir.

Sitotoksisite tesU; hücre ölümleri, hücre büyümesinin engellenmesi gibi hastanın vücudundaki hücrelerin yaşam döngüsüne olan etkilerini değerlendiren tesWr. Sitotoksisite tesU 10993-5 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – bölüm 5: Vücut dışı sitotoksisite deneyleri standardına tabiidir.

İmplantasyon tesU; İmplant kategorisine giren Sbbi malzemelerin; implantasyon sonrası lokal etkilerin incelenmesi kapsamında yapılan tesWr. “İmplantasyon” tesU ISO 10993-6 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 6: İmplantasyon sonrası yerel etkiler için deneyler standardına tabiidir.

İritasyon ve cilt sensiUzasyonu tesU; Sbbi cihazın hasta vücudunda herhangi bir iritasyon veya sensiUzasyon reaksiyonuna neden olup olmadığını belirleyen ve ISO 10993-10 Tıbbî cihazların biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 10: Tahriş ve cilt duyarlılığı için deneyler (ISO 10993-10:2010) standardına tabi olan tesWr. Dermal irritasyon, oral irritasyon, vajinal irritasyon, penil irritasyon, oküler irritasyon başta olmak üzere pek çok farklı türü vardır.

Sistemik Toksisite testleri; Sbbi cihazın hasta vücudunda Tremor, vücut ağırlığında ve vücut sıcaklığında değişiklikler gibi sistemik bir etkiye neden olup olmadığını ölçen testler olarak adlandırılmaktadır. Sistemik Toksisite testleri, ISO 10993-11 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 11: Sistemik toksisite deneyleri standardına tabiidir.

Malzeme ve kimyasal karakterizasyon tesU; kombine Sbbi malzemelerin (yani cihazın amacını gerçekleşUrmesi için herhangi bir ilaç ile birlikte kullanımı gerekiyorsa) ve/veya cihazdan hasta vücut sistemine sızabilecek maddeler varsa; bu maddelerin tanımlanması ve güvenliğinin araşSrılması için yapılan testlerdir. Bu testler ISO 10993-18 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 18: Malzemelerin kimyasal özelliklerinin belirlenmesi standardına tabiidir.

Yukarıda belirUlen en yaygın testler dışında, Sbbi cihazın sınıflandırmasına göre ek testler de gerekebilir.

Biyobozunur Sbbi cihazlar için ISO 10993-16 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 16: Bozunma ürünleri ve özütlenebilir ürünler için toksikokineUk çalışma tasarımı kapsamındaki toksikokineUk çalışmalar veya

Polimerik Sbbi cihazlar için spesifik olarak belirlenmiş ISO 10993-13 Polimerik Sbbi cihazlardan kaynaklanan bozunma ürünlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi

Seramik Sbbi cihazlar için; ISO 10993-14 Tıbbi malzemelerin biyolojik değerlendirilmesi -Bölüm 14: Seramiklerden kaynaklanan bozunma ürünlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi ve

Hammaddesi metal ve alaşımları olan Sbbi cihazlar için ISO10993-15 Tıbbî cihazların biyolojik değerlendirilmesi – Bölüm 15: Metaller ve alaşımlarından kaynaklanan bozunma ürünlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi standartlarına uygun olarak; sızan malzemelerin tanımlanması ve miktarlarının ölçülmesi gibi.

Aşağıdaki tabloda Sbbi malzemelerin vücut teması ve temas süresine uygun olarak gereken biyouyumluluk testleri gösterilmişUr. Son olarak “Biyouyumluluk testleri”nin bitmiş ürüne uygulanması gerekUği unutulmamalıdır.

X = ISO 10993-1 standardında belirUlen testler

ϴ= Amerika (FDA) pazarına başvuruda yapılması gereken testler Not1= Doku, doku sıvısı ve derialS boşluğunu da içermektedir.

Not2= Ekstrakorporeal dolaşıma kaSlan bütün cihazlar için yapılmalıdır

Biyouyumluluk testleri; sitotoksisite, malzeme ve kimyasal karakterizasyon kapsamındaki testler ve trombus oluşumu hariç diğer kan uyumluluğu testlerinin dışında çoğunlukla hayvanlar üzerinde yürütülmektedir. Her bir biyouyumluluk tesUnde kullanılacak hayvan sayısı tesUn içeriğine bağlı olarak birbirinden farklıdır. Yine aynı şekilde, her bir biyouyumluluk tesUnin süresi de birbirinden farklılık göstermektedir.

Biyouyumluluk testlerinizin tamamını MDR ANALİZ tara:ndan yap=rabilirsiniz.